حاملگی نابجا چیست؟

حاملگی نابجا چیست؟ حاملگی نابجا یکی نوع حاملگی نادر و خطرناک است که در آن جنین در خارج از رحم رشد می‌کند.

این وضعیت می‌تواند به عوارض جدی و تهدیدکننده‌ای برای سلامت مادر منجر شود. این نوع حاملگی بیشتر در لوله‌های فالوپ رخ می‌دهد، اما در سایر قسمت‌های بدن نیز ممکن است دیده شود.

تعریف

حاملگی نابجا چیست؟ این حاملگی زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارورشده در خارج از رحم کاشته می‌شود. این وضعیت معمولاً در لوله‌های فالوپ اتفاق می‌افتد، اما ممکن است در سایر بخش‌های بدن مانند تخمدان‌ها، گردن رحم یا شکم نیز اتفاق بیفتد. در حاملگی نابجا، جنین نمی‌تواند به‌طور طبیعی رشد کند و در صورت عدم درمان به‌موقع، می‌تواند به خطرات جدی برای مادر منجر شود.

علت‌

برخی از مهم‌ترین علت‌ها عبارت‌اند از:

1. انسداد یا آسیب به لوله‌های فالوپ: مشکلات لوله‌های فالوپ که تخمک را از تخمدان به رحم منتقل می‌کنند، یکی از علل اصلی حاملگی نابجا است. عفونت‌ها، جراحی‌ها و بیماری‌های التهابی لگن می‌توانند منجر به انسداد یا آسیب به این لوله‌ها شوند.
2. عفونت‌های دستگاه تناسلی: بیماری‌هایی مانند کلامید یا و گنو ره که به‌ویژه از طریق روابط جنسی منتقل می‌شوند، می‌توانند باعث التهاب و آسیب به لوله‌های فالوپ و افزایش خطر حاملگی نابجا شوند.
3. استفاده از داروهای باروری: داروهایی که برای تحریک تخمک‌گذاری استفاده می‌شوند، ممکن است احتمال وقوع حاملگی نابجا را افزایش دهند.
4. سابقه جراحی: جراحی‌های قبلی مانند جراحی‌های لگنی و سزارین می‌توانند احتمال حاملگی نابجا را بالا ببرند.
5. مشکلات هورمونی: مشکلات هورمونی مانند کم‌کاری تیروئید یا اختلالات دیگر ممکن است بر روند حرکت تخمک و جنین به سمت رحم تأثیر بگذارد.
6. جلوگیری از بارداری: استفاده نادرست از برخی روش‌های جلوگیری از بارداری مانند IUD (دستگاه داخل رحمی) ممکن است خطر حاملگی نابجا را افزایش دهد.
7. عوامل ژنتیکی: در برخی موارد، عوامل ژنتیکی ممکن است باعث ناهنجاری‌هایی در ساختار لوله‌های فالوپ و بروز حاملگی نابجا شوند.

علائم

علائم حاملگی نابجا می‌تواند شبیه به علائم بارداری طبیعی باشد، اما معمولاً به‌مرورزمان شدت یافته و متفاوت خواهد بود. نشانه های رایج شامل:

1. درد شکمی یا لگنی: یکی از نشانه ها اصلی حاملگی نابجا، درد یا ناراحتی در ناحیه شکم یا لگن است که معمولاً یک‌طرفه است.
2. خونریزی غیرمعمول: خونریزی سبک یا شدید در دوران بارداری می‌تواند نشان‌دهنده حاملگی نابجا باشد.
3. درد شانه‌ها: خونریزی داخلی ناشی از پارگی لوله فالوپ می‌تواند باعث درد شانه‌ها شود.
4. تهوع و استفراغ: این علائم ممکن است همراه با سایر علائم حاملگی نابجا مشاهده شوند.
5. علائم شوک: در صورت پارگی لوله فالوپ و خونریزی شدید، مادر ممکن است دچار علائمی مانند سرگیجه، کاهش فشارخون، تعریق زیاد و تپش قلب سریع شود.

پیشگیری

اگرچه برخی از علت‌های حاملگی نابجا قابل‌پیشگیری نیستند، اما می‌توان با انجام اقدامات بهداشتی و درمانی مناسب، از بروز آن جلوگیری کرد:

1. درمان بیماری‌های مقاربتی: استفاده از کاندوم و انجام آزمایش‌های لازم برای بیماری‌های مقاربتی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های دستگاه تناسلی و درنتیجه حاملگی نابجا را کاهش دهد.
2. مراقبت‌های پزشکی منظم: انجام معاینات منظم پزشکی و درمان به‌موقع عفونت‌ها و بیماری‌های لگنی می‌تواند از آسیب به لوله‌های فالوپ جلوگیری کند.
3. پرهیز از سیگار کشیدن: مصرف سیگار بر سلامت لوله‌های فالوپ و تخمک‌گذاری تأثیر منفی دارد. ترک سیگار می‌تواند خطر حاملگی نابجا را کاهش دهد.
4. مراقبت از بارداری‌های پرخطر: در صورت داشتن تاریخچه پزشکی پرخطر مانند جراحی‌های قبلی یا بیماری‌های تناسلی، مشاوره با پزشک و انجام مراقبت‌های ویژه ضروری است.

درمان

در طب مدرن، درمان حاملگی نابجا به وضعیت و مرحله بیماری بستگی دارد. روش‌های درمانی معمول شامل:

1.  این دارو معمولاً برای جلوگیری از پیشرفت حاملگی نابجا و حفظ سلامت مادر تجویز می‌شود.
2. جراحی لاپاروسکوپی: درصورتی‌که حاملگی نابجا تشخیص داده شود و درمان دارویی مؤثر نباشد، پزشک ممکن است از جراحی لاپاروسکوپی برای حذف جنین از لوله فالوپ یا سایر قسمت‌های بدن استفاده کند.
3. جراحی باز: در برخی موارد که حاملگی نابجا به مرحله پیشرفته‌تری رسیده و خطراتی مانند خونریزی شدید وجود دارد، ممکن است نیاز به جراحی باز برای ترمیم یا حذف لوله فالوپ باشد.
4. مراقبت‌های حمایتی: درصورتی‌که خونریزی داخلی رخ دهد، نیاز به درمان‌های حمایتی مانند تزریق خون و مایعات خواهد بود.

درمان سنتی

در طب سنتی، هیچ درمان قطعی برای حاملگی نابجا وجود ندارد و این وضعیت نیاز به درمان پزشکی فوری دارد. بااین‌حال، برخی از روش‌ها ممکن است برای تسکین درد و حمایت از سلامت عمومی مادر مفید باشند؛ مانند موارد ذیل:

1. استراحت و تغذیه مناسب: استراحت کافی و مصرف غذاهای غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی و سلامت مادر کمک کند.
2. استفاده از گیاهان دارویی ضدالتهاب: گیاهانی مانند زنجبیل و بابونه که خواص ضدالتهابی دارند، می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
3. مدیتیشن و آرامش: استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا و مدیتیشن برای کاهش استرس و اضطراب مفید است.

عوارض

برخی از عوارض رایج حاملگی نابجا، عبارت اند از:

1. ناباروری: آسیب به لوله‌های فالوپ می‌تواند منجر به مشکلات باروری و ناتوانی در بارداری‌های آینده شود.
2. خطرات جانی برای مادر: خونریزی داخلی و شوک می‌تواند تهدیدی جدی برای زندگی مادر باشد.
3. عوارض روانی: تجربه حاملگی نابجا می‌تواند موجب اضطراب و افسردگی در زنان شود.

پرسش‌های متداول

1. حاملگی نابجا چیست؟

حاملگی نابجا زمانی رخ می‌دهد که تخمک در خارج از رحم کاشته شود.

2. علائم حاملگی نابجا چیست؟

علائم این وضعیت عبارت‌اند از: درد شکمی، خونریزی غیرمعمول و علائم شوک.