تنگی دریچه میترال چیست؟ یک بیماری قلبی است که در آن دریچه میترال که وظیفه انتقال خون از دهلیز چپ به بطن چپ قلب دارد، تنگ میشود.
این تنگی باعث کاهش جریان خون به داخل بطن چپ میشود، درنتیجه فشار در دهلیز چپ افزایش می‌یابد و ممکن است به ریه‌ها و سایر بخش‌های بدن فشار وارد کند. این وضعیت معمولاً به دلیل بیماری روماتیسمی (تب روماتیسمی) ایجاد میشود، اما می‌تواند به دلایل دیگر نیز رخ دهد.
علل تنگی دریچه میترال:
تنگی دریچه میترال (Mitral Stenosis): معمولاً به علت بیماری‌های مختلف و تغییرات ساختاری در دریچه میترال ایجاد میشود. علل اصلی آن عبارت‌اند از:
- تب روماتیسمی (Rheumatic Fever):
تب روماتیسمی یکی از شایع‌ترین علل تنگی دریچه میترال است. این بیماری معمولاً پس از عفونت‌های گلو باکتریایی (مانند گلودرد استرپتوکوک) رخ می‌دهد و می‌تواند به آسیب دائمی دریچه‌های قلب، به‌ویژه دریچه میترال، منجر شود. این آسیب باعث ضخیم شدن، سفت شدن و کلسیم گذاری دریچه میترال میشود که باعث تنگی آن میشود.
- سایر عوامل بیماری‌زا:
عفونت‌های میکروبی مانند اندوکاردیت عفونی می‌تواند موجب آسیب به دریچه میترال و تنگی آن شود.
- علل غیر روماتیسمی:
تنگی دریچه میترال چیست؟ در برخی موارد، تنگی دریچه میترال ممکن است به دلیل بیماری‌های ژنتیکی، تومورها یا مشکلات ساختاری دیگر در قلب ایجاد شود. این نوع تنگی دریچه میترال کمتر شایع است.
- سایر بیماری‌ها:
برخی بیماری‌های التهابی مانند لو پوس یا آرتریت روماتوئید نیز می‌توانند موجب آسیب به دریچه میترال شوند.
علائم تنگی دریچه میترال
این عارضه ممکن است به‌تدریج و با پیشرفت بیماری ایجاد شوند و در موارد شدید، باعث مشکلات جدی در عملکرد قلب و بدن می‌شوند. علائم شایع عبارت‌اند از:
- تنگی نفس (Dyspnea):
به‌خصوص در هنگام فعالیت بدنی یا حتی در استراحت. تنگی نفس به دلیل افزایش فشار در ریه‌ها و کاهش انتقال خون به بطن چپ قلب رخ می‌دهد.
- درد قفسه سینه:
درد قفسه سینه به دلیل فشار قلب در برابر دریچه تنگ‌شده می‌تواند ایجاد شود.
- خستگی و ضعف:
احساس خستگی مفرط و ضعف عمومی به دلیل کاهش خون‌رسانی به عضلات و سایر اعضای بدن.
- تورم پاها و شکم:
به دلیل احتباس مایعات در بدن که می‌تواند به تورم در پاها و شکم منجر شود.
- ضربان قلب غیرطبیعی:
گاهی اوقات فرد مبتلابه تنگی دریچه میترال ممکن است دچار ضربان قلب نامنظم یا سریع شود.
- کاهش اشتها و کاهش وزن:
در برخی موارد، احتباس مایعات و مشکلات قلبی می‌تواند به کاهش اشتها و کاهش وزن منجر شود.
درمان در طب مدرن:
در طب مدرن، درمان تنگی دریچه میترال بستگی بهشدت علائم، میزان تنگی دریچه و وضعیت عمومی بیمار دارد. درمانهای مختلف شامل داروها، مداخلات جراحی و روش‌های کم تهاجمی است.
- داروها:
- داروهای مدر (Diuretics): برای کاهش احتباس مایعات در بدن و کاهش فشار در ریه‌ها.
- داروهای ضد فشارخون: مانند مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors) یا بتابلوکرها که به کاهش فشارخون.
- آنتیبیوتیکها: برای پیشگیری از عفونت‌های باکتریایی که ممکن است به دریچه میترال آسیب برسانند.
- داروهای رقیق‌کننده خون: برای جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون که می‌تواند باعث سکته مغزی شود.
- درمانهای جراحی:
- تعویض دریچه میترال: در مواردی که آسیب به دریچه شدید باشد و به درمانهای دارویی پاسخ ندهد، جراحی تعویض دریچه میترال با یک دریچه مصنوعی یا بیولوژیکی ضروری است.
- آنژیوپلاستی با بالون: در این روش، یک بالون در داخل دریچه میترال قرار داده میشود تا دریچه گشاد تر شده و جریان خون بهبود یابد. این روش معمولاً در مواردی که آسیب به دریچه کمتر است یا بیمار قادر به انجام جراحی نیست، به کار می‌رود.
- روش‌های کم تهاجمی:
در برخی از بیماران که امکان جراحی باز برای آن‌ها وجود ندارد، از روش‌های TAVI (کاشت دریچه آئورت از طریق کاتتر) یا TMVI (کاشت دریچه میترال از طریق کاتتر) به‌عنوان گزینه‌های جایگزین برای تعویض دریچه میترال استفاده میشود.
درمانهای سنتی
تنگی دریچه میترال چیست؟ در طب سنتی، هدف اصلی کاهش علائم و حمایت از سلامت قلب است، هرچند این روش‌ها نمی‌توانند جایگزین درمانهای پزشکی برای تنگی دریچه میترال شوند. برخی از روش‌های درمانی سنتی عبارت‌اند از:
- رژیم غذایی مناسب:
– غذاهای ضدالتهابی: مصرف غذاهایی مانند ماهی‌های چرب (سالمون، ساردین) که حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ هستند، می‌تواند به‌سلامت قلب کمک کند. همچنین مصرف سبزی‌ها برگ سبز، میوه‌ها و غلات کامل به دلیل داشتن فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها مفید است.
– کاهش مصرف نمک و چربی‌های اشباع: برای کنترل فشارخون.
- گیاهان دارویی:
– زردچوبه: زردچوبه دارای خواص ضدالتهابی است و می‌تواند به‌سلامت قلب کمک کند.
– زنجبیل: زنجبیل به دلیل خاصیت ضدالتهابی و بهبود جریان خون می‌تواند به تقویت قلب و عروق کمک کند.
– گلابی: این میوه حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر است که به بهبود سلامت قلب کمک می‌کند.
- تمرینات تنفسی:
– مدیتیشن و یوگا: این روش‌ها می‌توانند به کاهش استرس، بهبود جریان خون و تقویت قلب کمک کنند.
– تمرینات تنفسی عمیق: تمرینات تنفسی می‌توانند به کاهش فشارخون و کمک به عملکرد بهتر قلب کمک کنند.
- روغن‌های گیاهی:
روغن‌زیتون: مصرف روغن‌زیتون به‌عنوان یک چربی سالم می‌تواند به کاهش فشارخون و بهبود سلامت قلب کمک کند.
عوارض تنگی دریچه میترال:
اگر تنگی دریچه میترال درمان نشود یا به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند به عوارض ذیل منجر شود:
- نارسایی قلبی:
هنگامی‌که دریچه میترال تنگ شود، قلب باید سخت‌تر کار کند تا خون را از دهلیز چپ به بطن چپ پمپاژ کند. این فشار اضافی می‌تواند به نارسایی قلبی منجر شود.
- فیبریلاسیون دهلیزی:
تنگی دریچه میترال می‌تواند باعث ضربان قلب نامنظم و سریع (فیبریلاسیون دهلیزی) شود که خطر ایجاد لخته خون را افزایش می‌دهد.
- لخته‌های خون و سکته مغزی:
به دلیل کاهش جریان خون به داخل بطن چپ، ممکن است لخته‌های خون در دهلیز چپ تشکیل شوند که می‌توانند به مغز منتقل‌شده و باعث سکته مغزی شوند.
- احتباس مایعات و تورم:
احتباس مایعات در بدن به‌ویژه در ریه‌ها، پاها و شکم می‌تواند منجر شود.
پرسش‌های متداول
- تنگی دریچه میترال چه علائمی دارد؟
شایع‌ترین علائم تنگی دریچه میترال عبارت‌اند از: تنگی نفس، درد قفسه سینه، خستگی و ضعف، تورم پاها و شکم و…
- تنگی دریچه میترال چگونه درمان میشود؟
درمان این عارضه بستگی بهشدت علائم و وضعیت عمومی بیمار دارد. برخی از درمانهای این بیماری استفاده از داروهای مدر، داروهای ضد فشارخون، آنتیبیوتیکها و درمانهای جراحی است.
بدون دیدگاه