تعریف علم پزشکی در لغت به معنای «علم و دانش مربوط به تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری‌ها و حفظ و ارتقای سلامت انسان‌ها».
تعریف علم پزشکی
علم پزشکی در اصطلاح، عبارت‌اند از فرآیندها، تکنیک‌ها، تحقیقات، تجهیزات و مهارت‌های موردنیاز برای تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری‌ها.
اصطلاحات معروف و متداول مربوط به علم پزشکی، عبارت‌اند از:
- پزشک: فردی که دانش و مهارت‌های لازم برای تشخیص و درمان بیماری‌ها و حفظ سلامتی افراد رادار است.
- بیمار: شخصی که از بیماری یا ناراحتی رنج می‌برد و به مشاوره و درمان پزشکی نیاز دارد.
- تشخیص: فرایند شناسایی بیماری یا مشکل سلامتی بر اساس علائم، نشانه‌ها، آزمایش‌ها و ارزیابی پزشکی.
- درمان: فرایند اعمال روش‌ها، داروها، تغییرات در سبک زندگی و سایر اقدامات برای بهبود و تسکین بیماری و ناراحتی.
- پیشگیری: اقداماتی که هدفشان جلوگیری از بروز بیماری یا کاهش خطر بیماری است، مانند واکسیناسیون، مشاوره بهداشتی، تغییرات در سبک زندگی و آموزش بهداشتی.
- جراحی: روش‌ها و فرآیندهای پزشکی که شامل اقدامات جراحی برای درمان بیماری‌ها، اصلاح نقص‌های جسمی و یا تشخیص دقیق‌تر و درمان بهتر بیماری‌ها.
- آزمایشگاه: محیطی که در آن نمونه‌های بدنی یا محیطی تجزیه‌وتحلیل می‌شوند تا در تشخیص و پیگیری بیماری‌ها و ناراحتی‌ها کمک کند.
- بیمارستان: مرکزی که در آن بیماران بستری و تحت مراقبت و درمان پزشکی قرار می‌گیرند.
- دارو: ماده یا ترکیبی که به‌صورت خوراکی، تزریقی یا موضعی برای تسکین علائم، درمان بیماری و پیشگیری از آن استفاده می‌شود.
این تنها چند نمونه از اصطلاحات و لغات مرتبط با علم پزشکی هستند. علم پزشکی به دلیل گستردگی و پیچیدگی موضوع، دارای زبان واژگان خاص خود است که توسط اعضای این حوزه به کار می‌رود.
تاریخ پزشکی
پیشینه علم پزشکی به تاریخ جوامع انسانی بازمی‌گردد که در آن به تشریح بیماری‌ها، روش‌های درمان و مراقبت از بیماران پرداخته می‌شده است. این علم به‌مرورزمان به‌صورت پیوسته و تحت تأثیر علوم دیگر مانند شیمی، زیست‌شناسی، فیزیک، ریاضیات و غیره، توسعه‌یافته است. در زیر به برخی از مهم‌ترین رویدادها و پیشرفت‌های تاریخی در علم پزشکی اشاره می‌کنم:
- باستان: از زمان باستان، مردمان برای درمان بیماری‌ها از روش‌های سنتی و طبیعی مانند استفاده از گیاهان دارویی، ماساژ، جراحی ساده و سایر روش‌های سنتی استفاده می‌کردند. مثال‌هایی از این تمدن‌ها عبارت‌اند از تمدن‌های مصر، یونان و هندوستان.
- دوره اسلامی: در این دوره، علمای مسلمان مانند ابن‌سینا و ابن رشد، تلاش کردند تا مفاهیم پزشکی را بر اساس دانش علمی توسعه دهند. آثار ابن سینا مانند «قانون در پزشکی» به‌عنوان یکی از کتاب‌های مهم در تاریخ علم پزشکی شناخته می‌شود.
- رنسانس: در این دوره، علمای اروپایی مانند آندرئاس وسالیوس و گابریل فالوپیوس به مطالعه بدن و ساختارهای آن پرداختند. این دوره بازگشت به روش‌های مشاهده و تجربی را نشان داد و به‌طور مستقیم به توسعه علم پزشکی کمک کرد.
- قرن نوزدهم: این قرن با پیشرفت علمی، پژوهش‌های پایه‌ای و پیشرفت درزمینهٔ علوم طبیعی ازجمله شیمی و فیزیک، به توسعه فنون پزشکی مدرن منجر شد. ازجمله پیشرفت‌های مهم این دوره می‌توان به کشف واکسن‌ها، ضدعفونی‌کننده‌ها و استفاده از بی‌حسی در جراحی اشاره کرد.
- قرن بیستم: در این قرن، پیشرفت‌های ژنتیک، روش‌های تصویربرداری پزشکی (مانند رادیوگرافی و توپوگرافی)، توسعه داروها و روش‌های جراحی پیشرفته به بهبود تشخیص و درمان بیماری‌ها کمک کرد.
- قرن بیست و یکم: در دهه‌های اخیر، پیشرفت‌های علوم رایانه، هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات، بهبود دقت تشخیص، توسعه روش‌های درمانی نوین و بهبود مراقبت بهداشتی را فراهم کرده است. همچنین، تکامل در علم ژنتیک و زیست‌فناوری، به امید درمان بیماری‌های ژنتیکی و مزایای دیگر منجر شده است.
سؤالات متداول
- تعریف علم پزشکی در لغت و اصطلاح ؟
علم پزشکی در لغت به معنای «علم و دانش مربوط به تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری‌ها و حفظ و ارتقای سلامت انسان‌ها».
و در اصطلاح، عبارت‌اند از فرآیندها، تکنیک‌ها، تحقیقات، تجهیزات و مهارت‌های موردنیاز برای تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری‌ها.
- پیشینه علم پزشکی به چه زمان بازمی‌گردد؟
علم پزشکی پیشینه مساوی با پیشینه تاریخ جوامع انسانی است . این علم به‌مرورزمان با تأثیر ازعلوم دیگر مانند شیمی، زیست‌شناسی، فیزیک، ریاضیات و غیره، توسعه‌یافته است.
برای دیدن مقالات مذهبی و بنرهای لایه باز اینجا کلیک کنید.
