بیماری تصلب شرایین که به نام «آترواسکلروز» نیز شناخته می‌شود، به وضعیتی اشاره دارد که در آن دیواره‌های شریان‌ها ضخیم و تنگ می‌شوند.
این وضعیت ناشی از تجمع چربی‌ها، کلسترول و سایر مواد در دیواره شریان‌هاست که منجر به تشکیل پلاک‌های آتروم در رگ‌ها می‌شود. این پلاک‌ها می‌توانند جریان خون را کاهش داده و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها را مختل کنند که درنهایت می‌تواند به بروز اختلالات جدی در عملکرد اعضای بدن منجر شود. آترواسکلروز می‌تواند بر هر شریانی در بدن تأثیر بگذارد و ممکن است به بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، بیماری شریانی محیطی و سایر اختلالات منجر شود.
علل تصلب شرایین
علت اصلی تصلب شرایین، تجمع مواد مختلف در دیواره شریان‌ها است که به‌تدریج موجب سفت و تنگ شدن رگ‌ها می‌شود. این تجمع معمولاً به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:
- **افزایش کلسترول LDL (کلسترول بد)**: رسوب کلسترول LDL در دیواره شریان‌ها منجر به تشکیل پلاک‌ها می‌شود.
- **کاهش سطح HDL (کلسترول خوب)**: سطح پایین HDL که به انتقال کلسترول اضافی از رگ‌ها به کبد کمک می‌کند، می‌تواند به تجمع چربی‌ها در شریان‌ها منجر شود.
- **فشارخون بالا**: هایپرتنشن به دیواره شریان‌ها آسیب می‌زند و فرآیند تصلب شرایین را تسریع می‌کند.
- **دیابت**: قند خون بالا می‌تواند به آسیب رگ‌های خونی و افزایش خطر تصلب شرایین منجر شود.
- **سیگار کشیدن**: مصرف سیگار به دیواره شریان‌ها آسیب می‌زند و سطح کلسترول LDL را افزایش و سطح HDL را کاهش می‌دهد.
- **چاقی**: چاقی می‌تواند از طریق افزایش سطح کلسترول و فشارخون بالا، خطر ابتلا به تصلب شرایین را افزایش دهد.
- **ژنتیک**: برخی افراد به دلیل زمینه ارثی، بیشتر در معرض تصلب شرایین قرار دارند.
- **استرس مزمن**: استرس و اضطراب طولانی‌مدت می‌تواند شرایط را تشدید کند.
درمان در طب مدرن
در پزشکی مدرن، درمان تصلب شرایین معمولاً شامل ترکیبی از تغییرات در سبک زندگی، داروها و در برخی موارد جراحی است. هدف این درمان‌ها کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته مغزی و همچنین کنترل علائم است.
1. تغییرات در سبک زندگی
– **رژیم غذایی سالم:** مصرف مواد غذایی کم‌چرب و غنی از فیبر مانند میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات کامل و ماهی‌های چرب (مانند ماهی سالمون) می‌تواند به کاهش سطح کلسترول و بهبود سلامت قلب کمک کند.
– **ورزش منظم:** انجام فعالیت‌های ورزشی به کاهش وزن، بهبود سلامت قلب و کاهش فشارخون کمک می‌کند. توصیه می‌شود حداقل 150 دقیقه فعالیت ورزشی متوسط در هفته انجام شود.
– **کنترل وزن:** کاهش وزن اضافی می‌تواند به کاهش فشارخون، سطح کلسترول و خطر ابتلا به دیابت کمک کند.
– **ترک سیگار:** این اقدام یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای کاهش خطر تصلب شرایین و بیماری‌های قلبی به شمار می‌آید.
2. داروها
– **استاتین‌ها:** داروهایی مانند آتورواستاتین یا روزواستاتین برای کاهش سطح کلسترول LDL تجویز می‌شوند.
– **داروهای ضد فشارخون:** این داروها برای کنترل فشارخون بالا تجویز می‌شوند و شامل ACE inhibitors و دیورتیک‌ها هستند.
– **داروهای رقیق‌کننده خون:** داروهایی مانند آسپرین یا کلپیدوگرل برای کاهش خطر لخته شدن خون استفاده می‌شوند.
درمان‌های سنتی برای تصلب شرایین
در طب سنتی، روش‌های متنوعی برای کاهش خطر بیماری تصلب شرایین و مدیریت علائم آن وجود دارد که معمولاً به‌عنوان مکملی برای درمان‌های پزشکی مدرن به کار می‌روند.
1. رژیم غذایی گیاهی
– مصرف غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند میوه‌ها (توت‌فرنگی، بلوبری)، سبزی‌ها برگ سبز و غلات کامل می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود سلامت عروق کمک کند.
– **چای سبز:** به دلیل وجود کاتچین‌ها (آنتی‌اکسیدان‌ها)، چای سبز می‌تواند به کاهش سطح کلسترول LDL و جلوگیری از تشکیل پلاک‌های آتروم کمک کند.
2. داروهای گیاهی
– **سیر:** سیر دارای خواص ضدالتهابی و ضد انعقادی است. مصرف سیر به‌صورت خام یا به‌عنوان مکمل می‌تواند به کاهش کلسترول و بهبود سلامت قلب کمک کند.
– **زنجبیل:** به دلیل خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی، زنجبیل می‌تواند به کاهش التهاب عروق و بهبود گردش خون کمک کند.
– **زردچوبه:** کورکومین موجود در زردچوبه دارای خواص ضدالتهابی است که می‌تواند به پیشگیری از تصلب شرایین کمک کند.
– **گلابی و سیب:** این میوه‌ها به خاطر داشتن فیبر و آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی می‌توانند به کاهش سطح کلسترول و کاهش خطر آترواسکلروز کمک کنند.
عوارض تصلب شرایین
اگر بیماری تصلب شرایین به‌موقع درمان نشود یا کنترل نگردد، ممکن است عوارض جدی به دنبال داشته باشد:
- بیماری‌های قلبی عروقی: ازجمله حمله قلبی و نارسایی قلبی.
- سکته مغزی: تنگی و انسداد شریان‌های مغزی می‌تواند منجر به سکته مغزی گردد.
- بیماری شریانی محیطی: انسداد شریان‌ها در اندام‌های مختلف بدن که ممکن است باعث درد و کاهش عملکرد شود.
- آنوریسم: تجمع فشار در ناحیه‌ای از شریان می‌تواند منجر به ایجاد تورم یا آنوریسم شود که خطر پارگی و خونریزی را به همراه دارد.
نتیجه‌گیری
بیماری تصلب شرایین یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر در سطح جهانی به شمار می‌آید، اما با اتخاذ تدابیر مناسب و پیشگیرانه می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد یا روند پیشرفت آن را کند نمود. درمان‌های پزشکی مدرن شامل تغییرات در سبک زندگی، مصرف داروها و در موارد حادتر، انجام جراحی‌های لازم است. علاوه بر این، روش‌های سنتی مانند استفاده از گیاهان دارویی، رعایت رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی می‌توانند به بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش خطر ابتلا به تصلب شرایین کمک کنند. همواره توصیه می‌شود برای درمان و مدیریت این بیماری‌ها با پزشک مشورت شود.
پرسش‌های متداول
- علت تصلب شرایین چیست:
عوامل متعدد می‌تواند باعث تصلب شرایین شود، ازجمله: افزایش کلسترول LDL، کاهش سطح HDL، فشارخون بالا، دیابت و…
- آیا تصلب شرایین عوارضی دارد؟
این بیماری اگر به‌موقع درمان نشود عوارض جدی دارد، ازجمله: بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی، آنوریسم و…
بدون دیدگاه